دولت‌ها و سلسله‌های حاکم بر قلمرو اسلام

نخستین رخنه در وحدت سیاسی قلمرو اسلام، در اوایل خلافت عباسی، با استیلای امویان بر اسپانیا رخ داد. آنگاه عصر حکومت‌های نیمه‌مستقل دررسید، وزان‌‌پس دولت‌های بزرگ و نیرومند در ایران و مصر و شام و شبه‌قاره هند، گرچه غالبا سیادت عالیه خلافت را می‌پذیرفتند، اما عملا خلیفه را مقهور خویش گردانیده بودند. ماجرای انقراض خلافت‌ها و ظهور و سقوط دولت‌ها و سلسله‌های متعدد که در پهنه‌ای بزرگ از اسپانیا تا حدود چین از نیمه دوم قرن دوم هجری تا کنون در جهان اسلام آمدند و رفتند، و پیوستگی خاندانی اعضاء این سلسله‌ها را در این کتاب می‌یابید.